Вечната инспирација во уметноста-женското тело,неисцрпна тема подложна на безброј варијации во приказот и субјективно поимање кај секој автор.Опеана во песни,извајана во мермер,опишувана во приказни и секако најотсликувана тема во историјата на сликарството.Убавината на женското тело не го оставила рамнодушен ниеден естета кој трага по идеалните форми,линии и бои во сликата.Македонското сликарство,колку и младо да е во споредба со севкупната историја на светското сликарство,дала свои проблесоци кај повеќе сликари,меѓу кои некои блескаат силно,а некои проблеснуваат со по некое ремек-дело.Така и во темата Акт има македонски сликари кои можат слободно да влезат во светската историја.
Јас колку што можев да најдам по некоја слика од неколку автори,во оваа прилика ќе ги прикажам тие слики,но со тоа не ни приближно доловен целосниот впечаток за кој многумина придонеле во македонското сликарство.
Ќе започнам од првиот наш едуциран сликар Лазар Личеноски чија инспирација често било женското тело.
Со Реноаровски облини,но реалистичен пристап во исликувањето,поедноставени форми и загаснати бои,женските тела на сликите на Личеноски оддаваат една тивка сензуалност без други еротски претензии(дури по малку се сватени како обичен објект за игра меѓу формите и боите).
Жената како инспирација е доминантна кај сликарот Никола Мартиновски,познат по прикажувањето на мајка со дете(доилки),тој ја прикажувал жената и во некои помалку возвишени моменти(би се рекло како грешнички).
Начинот на кој се прикажани жените е различен во зависност од инспирацијата што ја имал уметникот,од еден Лотрековски манир на приказ на жена од пониските слоеви во општеството,која рака на срце воопшто не е ласкаво прикажана(сл.1),преку Модилјановскиот акт без душа,зошто очите ја отсликуваат душата(сликата наречена -порок) до прекрасната и оригинална презентација на мајчинството каде Мартиновски ми се чини дека го достигнал својот врв.
Милош Коџоман честопати во своите дела ја користи женската фигура како дел од своите ликовни приказни,но овој пат таа не е целосно соголена туку е ставена во некој надреален македонски рурален свет во кој постојано и се наѕираат женските атрибути на некој нападен,еротски и карикиран начин.
Еден автор чија "специјалност"се женските актови е Стефан Хаџи-Николов.Овој автор на хиперреалистичен начин го прикажува женското тело и неговата пластична уавина,но поставена во некој надреален простор кој изобилува со симболи.Одбирајќи идеални тела и романтични пози,тој на еден примамлив начин си игра со еротската атмосфера.
Павле Кузмановски слика актови во еден суптилен и наизглед многу едноставен манир,но воедно со восхит кон убавината на женското тело.
Во апстрахираните форми во сликите на Касиопеја Наумовска се наѕираат женските облини кои во овој случај не се предмет на восхит туку се сретство за изразување на некоја емоција.Силни и впечатливи бои и хаотични линии го обликуваат актот во сликата"Танцот на сенките".
Сликарката Маја Џартовска-Хил студиозно и реалистично пристапува кон отсликувањето на женскиот акт,статични и во познати академски пози актовите се естетско уживање,но не побудуваат љубопитност кај гледачот да погледне "позади"сликата за да пронајде приказна.Но сепак умешноста да се прикаже женското тело онакво какво уметникот го гледа не е мал предизвик ниту за сликарот,ниту за гледачот.
Сигурна сум дека има уште многу примери вредни за спомнување и критикување,но ете да започнеме од нешто,зошто почетокот носи секогаш нешто ново,а новото се консултира со старото,старото носи мудрост за идните генерации.Слободно учествувајте во креирањето на безвремената линија на квалитетното сликарство и трагата која во светски рамки ќе ја остави македонската уметност.