Зошто луѓето пушат?Многу луѓе тврдат дека пушењето ги прави по будни и дека ја пoдобрува нивната концентрација. Други тврдат дека пушењето ги смирува, особено кога се чувствуваат уплашени или се под стрес. Тешко може да се разбере како цигарите можат во исто време, да ги смират луѓето и да ги направат побудни, или зошто луѓето се свртуваат кон цигарите кога се чувствуваат задоволни, кога имаат потреба да се смират или да се концентраираат. Ова може да се објасни ако се знае дека во димот на цигарите се наоѓаат околу 4000 различни хемикалии. Некои од овие хемиски супстанци предизвикуваат ослободување на природни седативи или стимуланси во мозокот, кои делуваат на однесувањето на човекот.
Дали пушењето создава зависност?Пушачите стануваат зависници на три различни начини. Тие може да пушат од навика, како одговор на некои чувства или може да се физички зависници од никотинот кој се наоѓа во димот на цигарите.
* Луѓето кои пушат заради навика, најмногу пушат во одредени ситуации. Овие луѓе пушат автоматски, без да се свесни за тоа и без вистинска потреба за цигара.
* Други луѓе пушат повеќе кога се под стрес, кога се лути, нерасположени или пушат од досада. Нивната потреба за цигара е потикната од потребата за емотивна подршка.
* Најголемиот дел тешко се откажуваат од пушењето бидејќи стануваат физички звисни од никотинот во цигарите. Никотинската зависност започнува тогаш кога се пуши редовно.
Можно е да се биде зависен на некој или на сите претходно кажани начини. Колку подолго се пуши, колку повеќе цигари се трашат на ден, потешко може да се откаже.
Зошто младите луѓе започнуваат да пушат?Повеќето луѓе започнуваат со пушење во тинејџерските години и стануваат регуларни пушачи како возрасни. Истражувањата сугерираат дека многу малку луѓе започнале да пушат како возрасни. Зошто младите започнуваат да пушат кога постојат толку многу информации за штетниот ефект на пушењето врз организмот? Се мисли дека младите се привлечени од сликата која се поврзува со пушењето. Индустирајта за цигари креаирала слика дека пушењето е кул, софистицирано, и сексепилно. Младите обично започнуваат заради социјалниот имиџ, кој тие сакаат да го презентираат пред другите. Младите веројатно ќе започнат со пушење ако пушат нивните пријатели, или ако страдаат од чувство на самопотценетост. Во некои култури, пушењето е широко прифатено.
Зошто треба да се прекине со пушење?Денес, во развиените земји на пушењето се гледа како на анти-социјало однссување, кое е ретроградно и казниво на јавни места.
* Пушењето предизвикува вашата коса и алишта да мирисаат непријатно. Ви причинува непријатен здив.
* Ги бојадисува жолтеникаво вашите заби и прсти.
* Делува на вашата кожа која старее предвремено.
* Пушењето делува на вашите сетила за вкус и мирис, правејќи ги помалку сензитивни.
* Пушењето може вистински да го оштети огрганизмот. Тоа е најчеста причина за канцер на белите дробови, грлото и устата.
* За десет пати го зголемува ризикот за смрт, предизвикана од мозочен/срцев удар.
* Пушачите страдаат почесто од бронхитис и емфизем (заболување кај кое хемикалиите од цигарите се таложат во белите дробови и причинуваат тешкотитии во дишењето).
* Не мора да имате бронхитис или емфизем за да ги почувствувате ефектите врз дишењето. Обидете се да пливате, да играте фудбал или аеробик, ако сте пушач, дишењето во тек на вежбањето е отежнато.
* Ако сте долго време пушач, можете да добиете болест наречена периферна васкуларна болест. Оваа болоест подразбира стеснување на крвните садови со намалување на крвотокот во рацете и нозете и појава на гангрена со ампутација на екстремитетите.
* Машките пушачи имаат помал број на сперматозоиди и повеќе абнормални сперматозоиди, во споредба со непушачите.
* Женските пушачи имаат повеќе проблеми да останат бремени, во споредба со непушачите и имаат поголем процент на спонтани абортуси во тек на бременоста. Кај бремените пушењето може да го оштети плодот.
* Пушење во исти простории во кои се наоѓаат и деца, значи дека и децата пушат пасивно. Тие деца почесто настинуваат, добиват почесто воспаление на увото и респираторни заболувања, како што е астма.
По прекинување на пушењето организмот брзо се обновува:
* Никотинот го напушта организмот во тек на два часа, а останатите опасни хемиски супстанци, како што е јагленородниот моноксид, се губат од крвотокот дури по 12 часа. Споредните продукти од никотинот се губат во тек на два дена.
* Во тек на следните два месеци, се подобрува крвотокот на рацете и нозете, а белите дробови започнуваат да се обновуваат во тек на три месеци.
* Се подобрува сетилото за вкус и мирис, кожата го губи сивкастиот изглед, а организмот се ослободува од мирисот на тутун.
Една од причините заради која треба да се откажете е финансиска- ќе ја заштедите. Пушењето е скапо. Пресметајте колку пари ве чини секоја година. Со тие пари би можеле да си платите одличен годишен одмор, или да си купите убав стерео систем.
Што се случува ако го намалам пушењето?Не постои сигурно ниво на пушење и во реалноста ова не функционира. Се покажало дека луѓето кои го редуцирале бројот на цигарите вдишуваат повеќе дим од секоја цигара, вдишуваат подлабоко и го задржуваат подолго во белите дробови. Тоа значи дека тие всушност примаат иста количина на никотин и други хемиски супстанци, од помалку цигари. Слично се случува и ако го смените брендот преоѓајќи на бренд со пониска содржина на никотин (ултра лајт варијанти).
Како можам да прекинам да пушам?Никој не вели дека откажувањето од пушењето е лесно, особено ако сте пушеле редовно, подолго време. Веројатно ќе треба да се соочите со „глад“ за цигари особено во одредени ситуации, и заради зависноста од никотинот. Сепак, луѓето секојдневно успешно се откажуваат од пушењето.
* Пригответе се барем неколку дена порано. Одберете го денот кога ќе прекинете, и исфрлете ги сите цигари од куќата ноќта пред тоа. Информирајте ги другите членови на фамилијата дека имате намера да прекинете со пушење на одреден ден, и испланирајте како да постапите за да ги ублажите кризите на глад за цигари, кои секако ќе ги чувствувате во првите неколку дена. Треба да знаете дека секоја криза трае околу 3-5 минути, и ако успеете да не посегнете по цигара, овие кризи ќе се изгубат.
* Како да се спротивставите на ургентната потреба за цигара додека не помине кризата? Помага ако дишите длабоко, тоа ве ангажира да не мислите на цигарите. Пијте големи количини вода, тоа ќе ве освежи и ќе ве ангажира, додека не помине кризата. Направете нешто друго, што ќе ви го сврти вниманието и ќе ве држи подалеку од цигарите, но избегнувајте да јадете, бидејќи тоа носи други ризици.
* Држете се подалеку од други пушачи и од места каде се пуши ( кафеани, пабови, барови и клубови). Често пати луѓето потешко се откажуваат од цигари ако пијат алкохол.
* Избегнувајте ја навиката која ве наведува на пушење. На пример отидете на прошетка по јадењето, или телефонирајте од друг телефон, каде неможете да пушите.
Откажувањето од цигари не е лесно и не му успева на секого при првиот обид. Изгледа дека на повеќето луѓе им требаат неколку обиди пред да успеат во намерата и дека секој следен пат е полесно. Понекогаш можете да си дозволите да „пробате повторно“, ако сте на забава и испуште 1-2 цигари. Не пушете повторно следниот ден или по забавата.
Како да се справам со симптомите на апстиненција?Веројатно е дека извесно време по прекинувањето ќе се чувствувате лошо, бидејќи вашиот организам страда заради зависноста од никотин. Ако организмот кој е навикант да има високи концентрации на хемиски супстанци во крвта, одеднаш остане без тоа, ќе чувствувате редица физички симптоми. Се работи за еднаков тип на зависност, како што е зависноста од хероин или алкохол.
* Може да се јави кашлица. Вашите бели дробови се обидуваат да се ослободат од наслагите кои се наталожиле со време.
* Често се појавува затвор или дијареа кои траат неколку дена, а може и други дигестивни симптоми.
* Може да се јави главоболка, лошо расположение, замор, несвестица.
Овие проблеми не се јавуваат кај секого и тие се привремени. Колку подолго вашиот организма е без никотин, симптомите на апстиненција ќе бидат послабо изразени. Апстиненцијалните симптоми може да се олеснат со никотински гуми за жвакање или со никотински лепенки. Многумина се плашат дека ако се откажат од пушењето ќе се здебелат. Вистината е дека не сите бивши пушачи се здебелуваат, а оние кои се здебелуваат, обично добиваат само неколку кила. Ова е привремено и секако помалку штетно од продолжување со пушењето. Ако сте загрижени дека ќе се здебелите, во тек на одвикнувањето од цигари комбинирајте здрава исхрана со редовна физичка активност. Тоа ќе допринесе да ви се подобри целокупното здравје.
Како да помогнам на друг да се откаже од пушењето?Најважното што може да го направите за некој кој се обидува да се откаже од пушење е да му дадете подршка и охрабрување. Обидете се да го разберете ако е лошо расположен или се чувствува болно. Луѓето можат да се откажат од пушењето само доколку самите сакаат да го направат тоа, за себеси. Тие што пушат нема да бидат способни да прекинат, само затоа што вие сакате. Веројатно најлошата работа што можете да ја направите е да ги напаѓате. Тоа само ќе предизвика отпор од страна на пушачот, за да стане уште подетерминиран во поглед на пушењето.
Каква е законската регулатива?Законот се разликува во зависност од тоа каде живеете. Во нашата земја забрането е рекламирањето на цигари во сите форми на медиумите и на повеќето спортски настани. Според законот, на секое пакување на цигари треба да стои здравствено предупредување. Пушењето е забрането во повеќето работни места и јавни места како што се продавници и кина. Забрането е продавање на цигари на помлади од 18 години. Забранети се автоматски машини за продавање на цигари освен во хотели и на други лиценцирани продажни места.
Каде да побарате помош? * Вашиот лекар
* Психолог
* Локални групи за подршка
благодарение на
Детско Здравје